Vắc xin COVID-19: Các nước thu nhập thấp thua thiệt so với các nước giàu có
Một liên minh các nhà khoa học, các nhà hoạt động và các tổ chức quốc tế cảnh báo rằng trong năm tới chỉ có 10% người dân ở 67 quốc gia có thu nhập thấp được chủng ngừa COVID-19.
Một liên minh các tổ chức quốc tế, được sự ủng hộ của các nhà lãnh đạo thế giới và các chuyên gia y tế, cảnh báo rằng 90% người dân ở 67 quốc gia có thu nhập thấp và trung bình thấp sẽ không được tiêm vắc xin phòng chống COVID-19 vào năm 2021.
Liên minh Vắc xin Nhân dân cho rằng điều này một phần là do các nước giàu mua gấp nhiều lần số liều vắc xin cần thiết để tiêm chủng cho dân số của họ. Liên minh này là một liên minh của các tổ chức, bao gồm Tổ chức Ân xá Quốc tế, Phong trào phát triển toàn cầu Global Justice Now, Free the Vaccine, Trung tâm Yunus, Frontline AIDS, Oxfam, SumOfUs và UNAIDS.
Họ kêu gọi tất cả các nhà sản xuất vắc xin chia sẻ công khai tài sản trí tuệ và công nghệ để vắc xin COVID-19 được phân phối theo nhu cầu và miễn phí cho người dân.
Tiếp cận vắc xin
Việc phát triển vắc xin phòng COVID-19 an toàn và hiệu quả là một thành tựu to lớn trên toàn cầu.
Việc phát triển vắc xin trước đây phải mất 10-15 năm. Để so sánh, các nhà khoa học đã phát triển thành công một số loại vắc xin COVID-19 trong vòng chưa đầy 1 năm.
Tuy nhiên, như với bất kỳ loại vắc xin nào, việc phát triển một loại vắc xin an toàn và hiệu quả chỉ là một phần của câu chuyện. Dù vắc-xin có hiệu quả đến đâu, nếu một người không muốn hoặc không thể tiêm vắc-xin, tính mạng của mọi người vẫn sẽ bị đe dọa.
Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng sự do dự về việc tiêm vắc xin ngày càng tăng. Một cuộc khảo sát vào tháng 9 năm 2020 tại Hoa Kỳ cho thấy chỉ có khoảng một nửa số người được hỏi chắc chắn hoặc có thể sẵn sàng tiêm chủng.
Tuy nhiên, trong khi sự do dự về việc tiêm vắc xin là một vấn đề thì rào cản chính để được tiêm chủng trên toàn cầu là khả năng tiếp cận vắc xin.
Phân phối không công bằng
Theo Liên minh Vắc xin Nhân dân, trong bối cảnh đại dịch COVID-19, trở ngại chính trong việc tiếp cận là khả năng mua vắc xin của các quốc gia có thu nhập thấp.
Theo Anna Marriott, giám đốc chính sách y tế của Oxfam:
“Không ai có thể bị cản trở việc tiêm vắc xin cứu mạng bởi vì quốc gia họ sinh sống hoặc số tiền trong túi của họ. Nhưng trừ khi có điều gì đó thay đổi đáng kể, hàng tỷ người trên thế giới sẽ không nhận được vắc xin an toàn và hiệu quả cho COVID-19 trong nhiều năm tới ”.
Liên minh Vắc xin Nhân dân nhấn mạnh rằng 53% vắc xin hứa hẹn nhất đã được các quốc gia giàu có mua, chỉ chiếm 14% dân số thế giới.
Hiện tại, 96% lượng vắc xin Pfizer-BioNTech với độ hiệu quả 95% đã được các nước giàu có mua.
Oxford-AstraZeneca đã cam kết cung cấp 64% lượng vắc xin của họ cho các quốc gia đang phát triển. Tuy nhiên, Liên minh Vắc xin của Nhân dân chỉ ra rằng Oxford-AstraZeneca chỉ có thể đáp ứng 18% dân số toàn cầu trong năm tới.
Hơn nữa, hầu hết các giao dịch Oxford-AstraZeneca đã hoàn thành là với các nước lớn đang phát triển, chẳng hạn như Ấn Độ và Trung Quốc.
Các nước đang phát triển nhỏ hơn phụ thuộc vào chương trình COVAX của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) - tuy nhiên, 700 triệu liều mà chương trình này đã đảm bảo chỉ đủ để tiêm chủng cho 10% người dân ở 67 quốc gia nghèo hơn được Liên minh Vắc xin Nhân dân xác định.
Một loại hàng hóa cộng đồng?
Do đó, Liên minh vắc xin Nhân dân lập luận rằng công nghệ và tài sản trí tuệ làm nền tảng cho vắc xin nên được cung cấp cho công chúng, vì không một công ty nào có thể cung cấp cho toàn thế giới. Họ cho rằng vắc xin COVID-19 nên được coi là hàng hóa cộng đồng.
Đối với Heidi Chow, của Global Justice Now, “các tập đoàn dược phẩm và cơ quan nghiên cứu sản xuất vắc xin phải chia sẻ khoa học, bí quyết công nghệ và sở hữu trí tuệ đằng sau vắc xin của họ để chúng tôi có thể sản xuất đủ liều lượng an toàn và hiệu quả.”
“Các chính phủ cũng phải đảm bảo ngành công nghiệp dược phẩm đặt mạng sống của người dân lên trên lợi nhuận”.
Liên minh Vắc xin Nhân dân chỉ ra rằng tình hình thậm chí còn không công bằng hơn, vì AstraZeneca-Oxford, Moderna và Pfizer-BioNTech đã nhận được hơn 5 tỷ đô la tài trợ công khi phát triển vắc xin của họ.
Theo Tiến sĩ Mohga Kamal Yanni, từ Liên minh Vắc xin Nhân dân, “các nước giàu có đủ liều để tiêm chủng ba lần cho mọi người, trong khi các nước nghèo thậm chí không có đủ liều để nhân viên y tế và những người có nguy cơ được tiếp cận”. Tiến sĩ Yanni tiếp tục:
“Hệ thống hiện tại, nơi các tập đoàn dược phẩm sử dụng tài trợ của chính phủ để nghiên cứu, giữ độc quyền và giữ bí mật công nghệ của họ để tăng lợi nhuận, có thể phải trả giá bằng nhiều mạng sống”.
Theo Medical News Today