Cà phê có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh Parkinson ở các nhóm dân tộc dễ mắc bệnh di truyền
Hơn 10 triệu người trên toàn thế giới mắc bệnh Parkinson, một chứng rối loạn thần kinh ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương của cơ thể. Hiện tại không có cách chữa trị bệnh Parkinson. Mặc dù vẫn chưa rõ chính xác nguyên nhân gây ra tình trạng này nhưng sự đồng thuận chung giữa các nhà nghiên cứu là nó xảy ra thông qua các yếu tố di truyền và môi trường. Từ 10% đến 15% tổng số trường hợp mắc bệnh Parkinson là do yếu tố di truyền. Một nghiên cứu mới của Viện Khoa học Thần kinh Quốc gia ở Singapore cho biết uống trà và cà phê có chứa caffeine có thể làm giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh Parkinson ở những người châu Á có nguy cơ di truyền cao hơn.
Cà phê có liên quan đến bệnh Parkinson không?
Đối với nghiên cứu này, các nhà nghiên cứu đã tuyển dụng 4.488 người tham gia, tất cả đều có một trong hai biến thể của gen LRRK2 dành riêng cho các cá nhân từ dân số Đông Á hoặc một biến thể khác chủ yếu được tìm thấy ở dân số Đông Á. Tiến sĩ Tan Eng King, nhà nghiên cứu chính của nghiên cứu này, giải thích: “Hai trong số các biến thể mã hóa di truyền có liên quan đến nguy cơ mắc bệnh Parkinson cao hơn 1,5 đến 2 lần và đặc biệt là ở người châu Á.”
Tất cả những người tham gia nghiên cứu được yêu cầu hoàn thành bảng câu hỏi về lượng caffeine đã được xác nhận. Lượng caffeine trung bình của những người tham gia nghiên cứu là 448,3 mg ở những người mắc bệnh Parkinson và 473,0 mg ở nhóm đối chứng khỏe mạnh. Sau khi phân tích, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng những người tham gia có biến thể gen liên quan đến bệnh Parkinson thường xuyên tiêu thụ caffeine có nguy cơ mắc bệnh thấp hơn từ 4 đến 8 lần so với những người không hấp thụ caffeine.
Tiến sĩ King nói: “Chúng tôi không ngạc nhiên trước việc giảm nguy cơ vì caffeine trước đây đã được chứng minh là có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh Parkinson, nhưng chúng tôi ngạc nhiên trước mức độ giảm nguy cơ ở những người mang biến thể gen Châu Á vì những biến thể này có liên quan đến nguy cơ mắc bệnh Parkinson tăng gấp đôi”.
Nhóm dân tộc nào bị ảnh hưởng nhiều nhất bởi bệnh Parkinson?
Bệnh Parkinson có nguồn gốc di truyền xảy ra do đột biến gen nhất định hoặc gen được truyền qua nhiều thế hệ. Đột biến gen LRRK2 là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra bệnh Parkinson di truyền. Tiến sĩ Daniel Trương, nhà thần kinh học và giám đốc y khoa của Viện khoa học thần kinh Trường tại Đại học Johnsfield cho biết: “Gen LRRK2 đóng một vai trò quan trọng trong sự phát triển của bệnh Parkinson, đặc biệt trong các trường hợp bệnh mang tính chất gia đình và lẻ tẻ”.
Ông nói thêm: “Hiểu được chức năng của gen LRRK2 và tác động của các đột biến của nó là rất quan trọng để phát triển các liệu pháp và loại thuốc nhắm mục tiêu có khả năng làm chậm, ngăn chặn hoặc đảo ngược sự tiến triển của bệnh Parkinson. Có nghiên cứu đang diễn ra để khám phá thêm về vai trò của nó và phát triển các chiến lược can thiệp và điều trị. Ngoài ra, một số nhóm dân tộc có nhiều khả năng mang gen liên quan đến bệnh Parkinson. Theo Tiến sĩ Trương, đột biến gen LRRK2 thường thấy nhiều hơn ở những người gốc Do Thái Ashkenazi và Berber Ả Rập Bắc Phi. Ông tiếp tục: “Mặc dù những đột biến này có thể xảy ra ở bất kỳ nhóm dân cư nào, nhưng chúng ít phổ biến hơn ở nhóm dân cư Châu Á và Châu Âu. Tỷ lệ lưu hành và loại đột biến LRRK2 có thể khác nhau đáng kể giữa các nhóm dân tộc và địa lý khác nhau.”
Tiến sĩ Trương cho biết thêm: “Tỷ lệ lưu hành theo từng quần thể cụ thể này rất quan trọng cho việc sàng lọc, nghiên cứu di truyền có mục tiêu và phát triển các chiến lược điều trị phù hợp với các yếu tố di truyền và môi trường ảnh hưởng đến bệnh Parkinson trong các quần thể này. Đó cũng là một khía cạnh quan trọng của y học cá nhân hóa, trong đó các chiến lược điều trị và phòng ngừa được tùy chỉnh theo các yếu tố di truyền, môi trường và lối sống của từng cá nhân.”
Những thay đổi lối sống nào giúp ích cho bệnh Parkinson?
Tiến sĩ King và các đồng nghiệp của ông tin rằng những phát hiện của họ có thể dẫn đến sự thay đổi lối sống để giúp ngăn ngừa bệnh Parkinson phát triển. Tiến sĩ King cho biết: “Sửa đổi lối sống mang lại cơ hội can thiệp không xâm nhập và không dùng thuốc, không chỉ không có hoặc có rủi ro tối thiểu mà còn có thể mang lại các lợi ích sức khỏe khác như một phần của phương pháp tiếp cận toàn diện để quản lý bệnh nhân mắc chứng rối loạn thần kinh mãn tính như bệnh Parkinson. Chúng tôi dự định mở rộng các nghiên cứu dịch tễ học để kiểm tra các yếu tố có thể sửa đổi khác và xác nhận thêm những phát hiện hiện tại của chúng tôi trong phòng thí nghiệm.”
Tiến sĩ Trương lưu ý rằng việc điều chỉnh lối sống có thể làm giảm đáng kể nguy cơ phát triển bệnh Parkinson, đặc biệt đối với những người có khuynh hướng di truyền. Những can thiệp lối sống này bao gồm: chế độ ăn uống, hoạt động thể chất, quản lý căng thẳng, sự tham gia xã hội, chất lượng giấc ngủ. Ông nói thêm: “Mặc dù không thể thay đổi cấu trúc di truyền của một người nhưng việc điều chỉnh lối sống có thể giúp giảm thiểu tác động của các yếu tố rủi ro. Đối với những cá nhân có nguy cơ cao về mặt di truyền, việc hiểu rõ khuynh hướng của họ có thể đóng vai trò là động lực để áp dụng lối sống lành mạnh hơn, điều này không chỉ có thể giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh Parkinson mà còn góp phần nâng cao sức khỏe và tinh thần tổng thể tốt hơn. Rủi ro và hoàn cảnh của mỗi người là khác nhau, vì vậy tốt nhất bạn nên tham khảo ý kiến của chuyên gia chăm sóc sức khỏe để có được lời khuyên và chiến lược phù hợp với từng cá nhân”.
Ưu và nhược điểm của caffeine là gì?
Caffeine là một chất tự nhiên có thể được tìm thấy trong hơn 60 loại thực vật, chẳng hạn như hạt cà phê, hạt cacao và lá trà. Nó là một chất kích thích, có nghĩa là nó có thể tăng tốc độ hoạt động của não và hệ thần kinh. Caffeine thường được tiêu thụ thông qua đồ uống có chứa chất này, chẳng hạn như cà phê, trà, nước ngọt và nước tăng lực. Tuy nhiên, caffeine cũng có thể được tìm thấy trong các thực phẩm chủ yếu khác trong chế độ ăn kiêng, chẳng hạn như thanh năng lượng, sô cô la, kem và thực phẩm bổ sung tập luyện. Tiêu thụ tới 400 mg caffeine mỗi ngày được coi là vô hại đối với hầu hết mọi người.
Nhưng quá nhiều caffeine có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe, chẳng hạn như: mất ngủ, đau đầu, chóng mặt và lo lắng. Về mặt tích cực, các nghiên cứu trước đây cho thấy caffeine có thể bảo vệ chống lại một số bệnh, bao gồm cả bệnh tiểu đường loại 2, trầm cảm và bệnh tim. Nghiên cứu trước đây cũng cho thấy caffeine có thể bảo vệ chống lại sự phát triển của bệnh Parkinson. Nghiên cứu được công bố vào tháng 6 năm 2020 cho thấy những người tiêu thụ caffeine có nguy cơ mắc bệnh Parkinson thấp hơn đáng kể và tỷ lệ tiến triển bệnh thấp hơn đáng kể. Hơn nữa, một nghiên cứu được công bố vào tháng 12 năm 2018 đã phát hiện ra hai thành phần của cà phê - caffeine - có thể giúp bảo vệ chống lại bệnh Parkinson và chứng mất trí nhớ thể Lewy.