Chế độ ăn MIND và Địa Trung Hải giúp phòng ngừa bệnh Alzheimer
Những người ăn chế độ ăn giàu rau lá xanh cũng như các loại rau khác, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, dầu ô liu, đậu, hạt và cá có ít các mảng tinh bột (amyloid plaques) và tình trạng đám rối thần kinh (tau tangles) trong não của họ - dấu hiệu của bệnh Alzheimer – hơn những người không theo chế độ ăn này. Theo một nghiên cứu được công bố online vào ngày 8 tháng 3 năm 2023, trên tạp chí Neurology® - tạp chí y khoa của American Academy of Neurology.
Nghiên cứu này đã kiểm tra xem những người tuân theo chế độ ăn MIND và Địa Trung Hải chặt chẽ như thế nào. Mặc dù có sự tương tự, chế độ ăn Địa Trung Hải khuyến nghị ăn rau, trái cây và ba khẩu phần cá trở lên mỗi tuần thì chế độ ăn MIND ưu tiên các loại rau lá xanh như rau chân vịt, cải xoăn và bông cải xanh cùng với các loại rau khác. Chế độ ăn MIND cũng ưu tiên các loại quả mọng hơn các loại trái cây khác và khuyến nghị ít nhất một khẩu phần cá mỗi tuần. Cả chế độ ăn MIND và Địa Trung Hải đều khuyên dùng một lượng nhỏ rượu vang.
Mặc dù nghiên cứu này cho thấy mối liên hệ giữa việc thường xuyên áp dụng các chế độ ăn này với việc ít các mảng và đám rối của bệnh Alzheimer hơn, nhưng nó không thiết lập mối quan hệ nhân quả.
"Những kết quả này rất thú vị - chỉ cần cải thiện chế độ ăn uống một cách đơn giản - như ăn nhiều hơn sáu phần rau lá xanh mỗi tuần, hoặc không ăn đồ chiên rán - có liên quan đến ít các mảng tinh bột (amyloid plaques) hơn trong não tương tự như trẻ hơn khoảng bốn tuổi", tác giả nghiên cứu Tiến sĩ Puja Agarwal, Đại học RUSH ở Chicago cho biết.
"Mặc dù nghiên cứu của chúng tôi không chứng minh rằng chế độ ăn uống lành mạnh dẫn đến ít lắng đọng các mảng tinh bột (amyloid plaques) hơn trong não, còn được biết đến là dấu hiệu của bệnh Alzheimer, nhưng chúng tôi biết có một mối quan hệ và việc tuân theo chế độ ăn MIND và Địa Trung Hải có thể là một cách mà mọi người có thể cải thiện sức khỏe não bộ và bảo vệ nhận thức khi họ già đi."
Nghiên cứu có sự tham gia của 581 người với độ tuổi trung bình là 84 tại thời điểm đánh giá chế độ ăn của những người đã đồng ý hiến tặng bộ não của họ khi chết để thúc đẩy nghiên cứu về chứng mất trí nhớ. Những người tham gia đã hoàn thành bảng câu hỏi hàng năm về việc họ đã ăn bao nhiêu loại thực phẩm khác nhau.
Những người tham gia này đã chết trung bình bảy năm sau khi bắt đầu nghiên cứu. Ngay trước khi chết, 39% người tham gia đã được chẩn đoán mắc chứng mất trí nhớ. Khi kiểm tra sau khi chết, 66% đáp ứng các tiêu chuẩn của bệnh Alzheimer.
Khi khám nghiệm tử thi, các nhà nghiên cứu đã kiểm tra não của những người tham gia để xác định số lượng các mảng tinh bột (amyloid plaques) và đám rối thần kinh (tau tangles). Cả hai đều được tìm thấy trong não của những người mắc bệnh Alzheimer nhưng cũng có thể được tìm thấy trong não của những người lớn tuổi có nhận thức bình thường. Sau đó, các nhà nghiên cứu đã xem lại bảng câu hỏi về thực phẩm được thu thập trong quá trình theo dõi và xếp hạng chất lượng chế độ ăn uống của mỗi người.
Đối với chế độ ăn Địa Trung Hải, có 11 loại thực phẩm. Những người tham gia được cho điểm từ 0 đến 55, với điểm số cao hơn nếu họ tuân thủ chế độ ăn theo các loại sau: ngũ cốc nguyên hạt, trái cây, rau, các loại đậu, dầu ô liu, cá và khoai tây. Họ được cho điểm thấp hơn nếu ăn thịt đỏ, thịt gia cầm và các sản phẩm từ sữa béo.
Đối với chế độ ăn MIND, có 15 loại thực phẩm. Những người tham gia được cho điểm từ 0 đến 15, với một điểm cho 10 nhóm thực phẩm tốt cho não bao gồm rau lá xanh, các loại rau khác, các loại hạt, quả mọng, đậu, ngũ cốc nguyên hạt, cá, thịt gia cầm, dầu ô liu và rượu vang. Họ bị trừ điểm nếu ăn nhiều hơn mức khuyến cáo trong 5 nhóm thực phẩm không tốt cho sức khỏe, bao gồm thịt đỏ, bơ và bơ thực vật, pho mát, bánh ngọt và đồ ngọt, đồ chiên rán và thức ăn nhanh.
Sau đó, các nhà nghiên cứu chia những người tham gia thành ba nhóm cho mỗi chế độ ăn và so sánh những người ở nhóm cao nhất với những người ở nhóm thấp nhất. Đối với chế độ ăn Địa Trung Hải, những người ở nhóm cao nhất có điểm trung bình là 35 trong khi những người ở nhóm thấp nhất có điểm trung bình là 26. Đối với chế độ ăn MIND, nhóm cao nhất có điểm trung bình là 9 trong khi nhóm thấp nhất có điểm trung bình điểm 6.
Sau khi điều chỉnh các yêu tố như tuổi lúc chết, giới tính, trình độ học vấn, tổng lượng calo tiêu thụ và liệu mọi người có gen liên quan đến nguy cơ mắc bệnh Alzheimer cao hơn hay không, các nhà nghiên cứu nhận thấy những người đạt điểm cao nhất khi tuân thủ chế độ ăn Địa Trung Hải có số lượng mảng bám và đám rối ở mức trung bình trong não của họ tương tự như trẻ đi 18 tuổi so với những người đạt điểm thấp nhất. Các nhà nghiên cứu cũng nhận thấy những người đạt điểm cao nhất khi tuân thủ chế độ ăn uống MIND có số lượng mảng bám và đám rối trung bình tương tự như trẻ đi 12 tuổi so với những người đạt điểm thấp nhất.
Khi xem xét chế độ ăn với các thành phần riêng lẻ, các nhà nghiên cứu nhận thấy những người ăn nhiều rau lá xanh nhất, hoặc ăn bảy phần trở lên mỗi tuần, có lượng mảng bám trong não tương ứng với việc trẻ hơn gần 19 tuổi so với những người ăn ít nhất.
Agarwal cho biết: “Phát hiện của chúng tôi cho thấy rằng việc ăn nhiều rau lá xanh có liên quan đến ít hơn các dấu hiệu của bệnh Alzheimer hơn trong não đủ hấp dẫn để mọi người cân nhắc thêm nhiều loại rau này vào chế độ ăn uống của họ”. "Các nghiên cứu trong tương lai là cần thiết để củng cố những phát hiện của chúng tôi hơn nữa."
Theo Science Daily