Thực phẩm nào gây ợ nóng (heartburn)?
Ợ nóng là một cảm giác nóng rát mà nhiều người thỉnh thoảng gặp phải. Tránh một số loại thực phẩm, chẳng hạn như thức ăn béo và rượu có thể giúp giảm các triệu chứng.
Nếu một người thường xuyên bị ợ nóng họ nên gặp bác sĩ, vì họ có thể đang có một tình trạng tiềm ẩn.
Hãy tiếp tục đọc để tìm hiểu thêm về các loại thực phẩm gây ra chứng ợ nóng, cũng như một số biện pháp khắc phục có thể hữu ích.
Ợ nóng là gì?
Hơn 60 triệu người ở Hoa Kỳ gặp phải các triệu chứng ợ nóng ít nhất một lần một tháng. Các bác sĩ cũng gọi chứng ợ nóng là trào ngược axit hoặc trào ngược dạ dày thực quản.
Ợ nóng xảy ra khi axit trong dạ dày trào ngược lên thực quản, hoặc ống dẫn thức ăn. Một số người mô tả đây là cảm giác khó chịu nóng rát bắt đầu sau xương ức và di chuyển lên cổ và họng. Cũng có thể có vị đắng trong cổ họng hoặc cảm giác tức ngực.
Các triệu chứng có thể xuất hiện trong vài giờ và có thể cảm thấy khó chịu hơn sau khi ăn một số loại thực phẩm.
Theo một đánh giá trên tạp chí Gastroenterology & Hepatology, chứng ợ nóng thường gặp nhất ở phụ nữ trẻ và trung niên. Các tác giả lưu ý rằng tình trạng thể chất và tâm lý khác cũng thường xuất hiện và có thể góp phần gây ra chứng ợ nóng.
Bao gồm :
- Trầm cảm
- Lo âu
- Căng thẳng
- Rối loạn tiêu hóa, chẳng hạn như hội chứng ruột kích thích (IBS)
- Nhiễm vi khuẩn Helicobacter Pylori
Bệnh trào ngược dạ dày thực quản
Nhiều người thỉnh thoảng bị ợ nóng. Tuy nhiên khi các triệu chứng thường xuyên hơn có thể có nghĩa là người đó bị bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD).
Thông thường, một van cơ được gọi là cơ vòng thực quản dưới ngăn không cho axit dạ dày xâm nhập vào đó. Ở những người bị trào ngược dạ dày thực quản, van này giãn quá thường xuyên.
Tiếp xúc lâu dài với axit dạ dày có thể gây ra các biến chứng nếu không được điều trị y tế. Về lâu dài, khi bệnh trào ngược dạ dày thực quản không được điều trị có thể dẫn đến Barrett thực quản [1] và ung thư thực quản. Các bác sĩ thường kê đơn các loại thuốc gọi là thuốc ức chế bơm proton (PPIs) cho bệnh trào ngược dạ dày thực quản.
Bất kỳ ai có triệu chứng ợ nóng thường xuyên hoặc kéo dài đều nên đi khám. Các triệu chứng của trào ngược dạ dày thực quản có thể tương tự như chứng ợ nóng, nhưng mọi người cũng có thể bị khàn giọng, nôn mửa hoặc sụt cân.
Thực phẩm gây ợ nóng
Một số loại thực phẩm và đồ uống có thể gây ra các triệu chứng ợ nóng hoặc kích thích thực quản.
Vì mọi người có thể phản ứng khác nhau với các loại thực phẩm, vì vậy một người nên thử theo dõi các triệu chứng sau khi ăn các loại thực phẩm khác nhau để xác định xem loại nào có thể gây ra chứng ợ nóng.
Những thực phẩm và đồ uống sau đây là thường gây ra chứng ợ nóng.
- Thức ăn cay
Thức ăn cay có thể gây kích ứng dạ dày và có thể gây ra chứng ợ nóng. Ớt có chứa capsaicin, nghiên cứu cho thấy nó làm chậm quá trình làm rỗng dạ dày và có thể thúc đẩy trào ngược.
Thực phẩm cay từ các cửa hàng mang đi hoặc nhà hàng thường chứa hành tây và chất béo có thể gây ra chứng ợ nóng.
Tốt hơn là bạn nên chế biến các món ăn như cà ri với ớt tại nhà và sử dụng các loại gia vị nhẹ hoặc thảo mộc tươi để thay thế. Mọi người cũng có thể thử thêm nước cốt dừa vào cà ri để bớt cay.
- Thức ăn chiên, rán
Các chuyên gia nói rằng thức ăn béo và chiên rán sẽ mất nhiều thời gian hơn để tiêu hóa, làm tăng áp lực lên cơ thắt thực quản. Khi đó, cơ vòng mở ra và axit đi vào cổ họng.
Những thực phẩm cần xem xét loại trừ khỏi chế độ ăn uống bao gồm:
- bánh mì kẹp thịt, đồ ăn mang đi và thức ăn nhanh
- nước sốt đậm đặc hoặc kem, như mayonnaise
- thịt xông khói, gà và xúc xích chiên
- khoai tây chiên
- bánh rán
- bánh ngọt
- sản phẩm từ sữa nhiều chất béo
- Thực phẩm có tính axit
Theo American College of Gastroenterology (ACG), thực phẩm có tính axit như cà chua và trái cây họ cam quýt có thể gây kích ứng niêm mạc của thực quản bị tổn thương.
Mọi người có thể thử tránh dùng chanh, cam và bưởi, thay vào đó chọn các loại trái cây khác như quả mọng, dưa và dâu tây. Và cũng nên hạn chế uống nước cam và các loại nước từ trái cây có múi khác.
- Đồ uống có ga
Nước ngọt có gas có thể làm mở cơ thắt thực quản dưới và khiến người bệnh ợ hơi. Đường trong sô-đa có thể lên men trong dạ dày và gây ra nhiều khí và đầy hơi. Mọi người nên tránh đồ uống có ga và có đường.
- Thịt
Trong một nghiên cứu thử nghiệm năm 2018, trong một giờ sau bữa ăn những người tham gia ăn protein thực vật ít bị trào ngược axit hơn so với những người ăn thịt. Theo nghiên cứu, chất béo bão hòa và protein động vật có thể ảnh hưởng tiêu cực đến axit và hormone tiêu hóa, cũng như sự co thắt của cơ vòng thực quản.
Mọi người có thể gặp nhiều triệu chứng hơn khi ăn thịt mỡ hoặc thịt chiên với mỡ. Tuy nhiên, họ có thể ăn thịt nạc chẳng hạn như thịt gà.
- Rượu
Nghiên cứu năm 2009 chỉ ra rằng đồ uống có cồn làm giãn cơ vòng thực quản dưới và kích thích tiết axit dạ dày. Trong nghiên cứu này bia, rượu vang đỏ và rượu vang trắng đều gây ra chứng trào ngược.
Một số người có thể gặp các triệu chứng ngay sau khi uống rượu, nhưng những người khác có thể chịu được một lượng vừa phải. Vì vậy bạn sẽ cần phải tìm ra giới hạn của chính mình.
- Bạc hà
Dầu bạc hà làm giãn cơ vòng thực quản dưới và có thể gây trào ngược và ợ nóng.
Khi các bác sĩ cho mọi người dùng tinh dầu bạc hà để điều trị các triệu chứng của hội chứng ruột kích thích, nó sẽ được bọc ruột và cho phép nó đi qua thực quản vào dạ dày, nơi cơ thể phân hủy nó.
Tuy nhiên, mọi người nên đề phòng bạc hà trong trà, kẹo và nước súc miệng.
- Sôcôla và cà phê
Theo American College of Gastroenterology (ACG), sôcôla có thể là nguyên nhân gây ra chứng ợ nóng. Nếu đúng như vậy, một người có thể muốn tránh:
- sôcôla dạng thanh
- kẹo sôcôla
- đồ uống làm từ sôcôla như sô cô la nóng, mocha và ca cao
Nghiên cứu về ảnh hưởng của cà phê đối với chứng trào ngược đã đưa ra kết quả trái ngược nhau. Các tác giả của một bài đánh giá năm 2015 cho rằng một số yếu tố nhất định chẳng hạn như loại cà phê và việc uống lúc bụng đói hay không có thể ảnh hưởng đến tác dụng của cà phê. Mọi người nên theo dõi các triệu chứng của mình để quyết định xem liệu có thể dung nạp caffeine hay không.
Điều trị chứng ợ nóng
Cùng với việc thay đổi chế độ ăn uống, một số người có thể cần điều trị để giảm các triệu chứng.
- Điều trị y tế
Mọi người có thể mua thuốc kháng axit như Gaviscon hoặc Rennies để giảm triệu chứng ợ nóng. Các bác sĩ đôi khi có thể kê đơn thuốc ức chế bơm proton (PPIs) như omeprazole (Prilosec). Tuy nhiên, việc sử dụng lâu dài các loại thuốc này có rủi ro.
PPIs làm giảm axit và có thể dẫn đến một tình trạng gọi là hypochlorhydria. Những người bị hypochlorhydria không có đủ axit dạ dày để thực hiện các quá trình thiết yếu của cơ thể.
Axit clohydric mà dạ dày tạo ra giúp hấp thụ các vitamin và khoáng chất cần thiết, cũng như ngăn chặn sự phát triển quá mức của vi khuẩn trong ruột non.
Theo một số nghiên cứu, việc sử dụng PPIs trong thời gian dài có thể gây ra sự phát triển quá mức của vi khuẩn đường ruột non (SIBO). Trong tình trạng này, người đó có thể gặp phải các triệu chứng đầy hơi, tăng tiết mỡ (phân mỡ) và thiếu vitamin.
- Phương thuốc tự nhiên
Một số người bị chứng ợ nóng có thể thích thử sử dụng các phương thuốc tự nhiên.
Một nghiên cứu năm 2016 về chứng ợ nóng đã kiểm tra hiệu quả của một phương thuốc tự nhiên có chứa chiết xuất lá ô liu và chiết xuất xương rồng lê gai chống lại giả dược. Công thức này được gọi là Mucosave, gần như loại bỏ các triệu chứng ở những người tham gia trong 2 tháng. Tuy nhiên, cần nghiên cứu sâu hơn để xác nhận những hiệu quả này.
Mucosave là một thành phần trong một số sản phẩm có sẵn và có thể mua online.
Theo một đánh giá năm 2018, các phương thuốc tự nhiên như gừng, lô hội và nghệ cũng có thể hữu ích cho các vấn đề tiêu hóa, nhưng chúng chưa được nghiên cứu kỹ lưỡng đối với chứng ợ nóng.
Những người bị ợ nóng cũng có thể thực hiện các bước sau tại nhà để cải thiện các triệu chứng:
- duy trì cân nặng vừa phải
- ngừng hút thuốc
- tránh bị căng thẳng khi ăn
- tránh ăn trước khi ngủ từ 2-3 giờ
- ngồi yên một chỗ sau khi ăn
- tránh gắng sức sau bữa ăn
- gặp bác sĩ nếu tự dùng thuốc trị chứng ợ nóng hai lần trở lên một tuần
Tóm lại
Vì một số loại thực phẩm và đồ uống có thể gây ra các triệu chứng ợ nóng, hãy loại bỏ chúng khỏi chế độ ăn uống của bạn.
Mọi người phản ứng khác nhau với thức ăn, nhưng thức ăn cay và nhiều dầu mỡ, rượu và caffein thường góp phần làm tăng các triệu chứng.
Bạn cũng có thể thử ăn sớm hơn và tránh căng thẳng trong khi ăn. Thay đổi các thói quen khác như nghỉ ngơi một thời gian ngắn sau khi ăn và bỏ hút thuốc.
Nếu ai đó có triệu chứng ợ nóng hai lần hoặc nhiều hơn trong một tuần nên đến gặp bác sĩ, vì họ có thể bị hội chứng ruột kích thích hoặc một bệnh lý tiềm ẩn khác.
Theo Medical News Today