Tiêu thụ thực phẩm siêu chế biến có thể gây hại cho sức khỏe của bạn
Một phân tích toàn cầu đối với 8 triệu người lớn cho thấy rằng ăn nhiều thực phẩm siêu chế biến như khoai tây chiên, bánh quy và đồ uống có đường làm tăng đáng kể nguy cơ mắc bệnh huyết áp cao, bệnh tim và các tình trạng nghiêm trọng khác. Bạn càng ăn nhiều, kết quả sức khỏe càng tệ.
Theo nghiên cứu được trình bày tại Hội nghị khoa học thường niên lần thứ 36 của Hiệp hội Tim mạch Châu Á 2025 diễn ra từ ngày 9 đến ngày 11 tháng 5 tại Singapore, tiêu thụ thực phẩm siêu chế biến, chẳng hạn như đồ uống có đường, khoai tây chiên và bánh quy đóng gói, có thể liên quan đến các kết quả sức khỏe bất lợi. Nguy cơ mắc bệnh tăng huyết áp, các biến cố tim mạch khác, ung thư, bệnh tiêu hóa, tử vong và nhiều bệnh khác tăng lên với mỗi 100 gam thực phẩm siêu chế biến được tiêu thụ mỗi ngày.
Xiao Liu, bác sĩ y khoa, thuộc khoa tim mạch tại Bệnh viện Tưởng niệm Tôn Dật Tiên thuộc Đại học Tôn Dật Tiên tại Quảng Châu, Trung Quốc cho biết: "Thực phẩm siêu chế biến có đặc điểm là nhiều đường, nhiều muối và các thành phần không dinh dưỡng khác, có mật độ dinh dưỡng thấp nhưng hàm lượng calo cao. Những sản phẩm này có thể góp phần gây ra các kết quả sức khỏe bất lợi thông qua nhiều cơ chế, bao gồm nhưng không giới hạn ở tình trạng rối loạn lipid máu, thay đổi thành phần vi khuẩn đường ruột, thúc đẩy béo phì, gây viêm toàn thân, làm trầm trọng thêm tình trạng stress oxy hóa và suy giảm độ nhạy insulin".
Bài tổng quan có hệ thống bao gồm 41 nghiên cứu theo dõi triển vọng trải dài khắp Châu Mỹ, Châu Âu, Châu Á và Châu Đại Dương nhằm đánh giá mối liên hệ giữa thực phẩm siêu chế biến và kết quả sức khỏe trước tháng 4 năm 2024. Tổng hợp lại, các nghiên cứu liên quan đến tổng cộng 8.286.940 bệnh nhân trưởng thành từ 18 tuổi trở lên trong dân số nói chung (30,8% nam, 69,2% nữ).
Tất cả các nghiên cứu được đưa vào đều sử dụng hệ thống phân loại thực phẩm Nova để định nghĩa thực phẩm siêu chế biến là các sản phẩm thực phẩm được sản xuất công nghiệp có nguồn gốc từ thực phẩm tự nhiên hoặc các thành phần hữu cơ khác. Các sản phẩm này trải qua quá trình chế biến nhiều giai đoạn và thường chứa một lượng lớn chất phụ gia thực phẩm, bao gồm chất bảo quản, chất tạo màu và chất tăng hương vị. Theo các nhà nghiên cứu, các ví dụ phổ biến về thực phẩm siêu chế biến bao gồm bánh mì sản xuất thương mại, đồ uống có đường, khoai tây chiên, bánh kẹo sô cô la, kẹo, bánh quy đóng gói, v.v.
Nghiên cứu phát hiện ra rằng việc tiêu thụ thực phẩm siêu chế biến có liên quan đến tăng huyết áp, các biến cố tim mạch, ung thư, các bệnh về tiêu hóa và tử vong do mọi nguyên nhân. Mỗi 100 g/ngày tiêu thụ thực phẩm siêu chế biến có liên quan đến nguy cơ tăng huyết áp cao hơn 14,5%, nguy cơ mắc các biến cố tim mạch tăng 5,9%, nguy cơ mắc ung thư tăng 1,2%, nguy cơ mắc các bệnh tiêu hóa cao hơn 19,5% và nguy cơ tử vong do mọi nguyên nhân cao hơn 2,6%. Các nhà nghiên cứu cũng quan sát thấy nguy cơ béo phì/thừa cân, hội chứng chuyển hóa/tiểu đường và trầm cảm/lo âu tăng lên.
Các nhà nghiên cứu đã sử dụng Hệ thống phân loại đánh giá, xây dựng và phát triển khuyến nghị (GRADE) để đánh giá chất lượng bằng chứng đưa vào phân tích. Đánh giá GRADE chỉ ra mức độ chắc chắn từ cao đến trung bình đối với hầu hết các kết quả, ngoại trừ mức độ chắc chắn thấp đối với hội chứng chuyển hóa/tiểu đường.
Liu cho biết: "Các bác sĩ lâm sàng nên giải thích rõ ràng rằng thực phẩm siêu chế biến thường chứa nhiều đường, natri và chất béo không lành mạnh, trong khi lại ít chất xơ, vitamin thiết yếu và các chất dinh dưỡng bảo vệ khác. Sự mất cân bằng dinh dưỡng này góp phần gây ra nhiều hậu quả sức khỏe bất lợi. Bằng chứng mới nổi cho thấy mối quan hệ liều lượng và phản ứng giữa việc tiêu thụ thực phẩm siêu chế biến và kết quả sức khỏe tiêu cực, nghĩa là tiêu thụ càng nhiều thực phẩm siêu chế biến thì nguy cơ sức khỏe càng lớn. Do đó, việc giảm lượng thực phẩm siêu chế biến, ngay cả ở mức vừa phải, cũng có thể mang lại lợi ích sức khỏe đáng kể".
Theo các nhà nghiên cứu, chính phủ có thể cân nhắc thực hiện các biện pháp để giảm lượng tiêu thụ thực phẩm siêu chế biến và giảm thiểu các tác động liên quan đến sức khỏe. Liu cho biết một số biện pháp được đề xuất bao gồm thiết lập các quy định nghiêm ngặt về nhãn thực phẩm, yêu cầu các nhà sản xuất cung cấp thông tin thành phần rõ ràng và toàn diện, đặc biệt là nêu chi tiết tất cả các chất phụ gia có trong thực phẩm siêu chế biến. Các bác sĩ lâm sàng cũng nên khuyến khích bệnh nhân giảm dần lượng thực phẩm siêu chế biến, thay thế bằng các loại thực phẩm bổ dưỡng hơn và được chế biến tối thiểu.
Theo Science Daily